De juiste woorden

Moedermelk is het enige biologische voedingsmiddel dat aangemaakt wordt door het menselijk lichaam. De melk heeft een extreem hoge voedingswaarde.Bovendien past de samenstelling van de moedermelk zich aan aan de noden van het kindje in functie van de groei en de ontwikkeling.

De eerste melk die men colostrum noemt, is bijzonder rijk aan witte bloedlichaampjes en immunoglobulines die een rol spelen bij het afweersysteem (antistoffen) die nodig zijn om de pasgeboren baby te beschermen. De melk bevat ook vitaminen en mineralen die verhinderen dat het kindje uitdroogt.

Moedermelk ruikt net zoals de moeder, de baby herkent de geur en laat zich zo makkelijker voeden. De melk evolueert tijdens de borstvoedingperiode: eerst is de vloeistof licht om de dorst van de baby te lessen, daarna wordt de melk vetter om de honger van het kindje te stillen.

Om bloedingziekte te voorkomen geeft men 2 mg vitamine K bij de geboorte en een tweede dosis tussen de tweede en zevende dag en daarna 2 mg per week tot het einde van de periode waarin de baby uitsluitend borstvoeding krijgt.

Vraag in elk geval raad aan uw arts.

In de praktijk vraagt het opstarten van de borstvoeding een aantal aanpassingen waarbij hulp geboden wordt door vroedvrouwen in samenwerking met verpleegkundigen van Kind & Gezin die gespecialiseerd zijn in het verstrekken van advies aan moeders die borstvoeding geven. In de praktijk vraagt het opstarten van de borstvoeding een aantal aanpassingen waarbij hulp geboden wordt door vroedvrouwen in samenwerking met verpleegkundigen van Kind & Gezin die gespecialiseerd zijn in het verstrekken van advies aan moeders die borstvoeding geven.

Gemiddelde voedingswaarde van moedermelk

• 12 gram proteïnen per liter
• 70 gram suiker, vooral lactose, per liter
• 35 gram goede vette, waaronder omega-3 vetzuren, per liter
• 650 kcal/liter
• Tussen de derde en de vijfde dag wordt moedermelk rijker en bedraagt de aanmaak ongeveer 800 ml per dag.
• Een grote hoeveelheid vitamine E die bijdraagt tot de preventie van anemie.

De verhouding calcium/fosfor is ideaal om het risico op tekorten te vermijden.

Wat u ook moet weten ijzer wordt beter opgenomen via borstvoeding. De moedermelk heeft een gunstige invloed op de zuurtegraad en de intestinale flora waardoor het kindje beter beschermd is tegen diarree van bacteriële oorsprong.

Moedermelk is wel niet zo rijk aan vitamine D en K. Soms wordt aan geraden om een supplement van 800 eenheden vitamine D per dag toe te dienen.
Vraag raad aan uw dokter.

MOEDERMELK BEVAT EEN HORMOON, CHOLECYSTOKININE, DAT HET VERZADIGINGSGEVOEL BEVORDERT EN OOK HET INSLAPEN NA HET VOEDEN.

De voordelen van moedermelk

Voor de gezondheid van het kind

• Preventie van infectueuze diarree.
• Preventie van neus-, keel- en ooraandoeningen (hints, otitis, enz.) en ademhalingsaandoeningen (bronchiolitis, voedingsallergie en astma) wanneer de periode tijdens de welke het kindje uitsluitend moedermelk krijgt langer dan drie maanden duurt.
• Preventie van obesitas tot aan de adolescentie

Voor de gezondheid van de moeder:

• Daling van het risico op infecties na de bevalling
• Snellere afname van het lichaamsgewicht gedurende de zes maanden na de bevalling.
• Daling van het risico op borstkanker.
• Een direct contact tussen de baby en de moeder tijdens het voeden.

Vragen en antwoorden

Een jonge moeder kan zich heel wat vragen stellen over borstvoeding en het verloop ervan. Wij geven alvast een overzicht van een paar vaak gestelde vragen.

Hoe weet ik dat mijn baby genoeg melk krijgt?

Er zijn verschillende tekenen die u daarbij helpen: men kan de baby horen slikken en als zijn oortje en zijn slaap bewegen dan wijst dat er op dat de baby goed zuigt. Een baby plast zes à acht keer per dag en door zijn luiers te controleren kunt u nagaan of de baby al dan niet uitdroogt.

Stoelgang maakt een baby gemiddeld drie keer per dag en die moet zacht zijn en geelachtig als de darmpjes functioneren zoals het hoort. U hoeft uw baby niet te wegen na elke voeding. Tijdens de eerste levensmaanden komt een baby gemiddeld dertig gram per dag bij. Na vier maanden bedraagt zijn lichaamsgewicht ongeveer het dubbel van dat bij de geboorte.

Wat is de ideale duur van een voeding?

De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) beveelt een voeding met moedermelk alleen aan tot de leeftijd van zes maanden en hoe dan ook luidt het advies om de babyvoeding niet te diversifiëren voor de leeftijd van vier maanden en dat om tekorten of overschotten te vermijden.

In de praktijk duurt de borstvoeding vaak net zo lang als het zwangerschapsverlof van de moeder.

Hoe kan je de melkproductie verbeteren?

Moedermelk volstaat om aan de behoeften van de zuigeling te voldoen tijdens zijn zes eerste levensmaanden. Flesjes andere melk of water moeten vermeden worden, tenzij de arts daar anders over beslist. Hoe vaker het kind gevoed wordt, hoe meer de melkproductie gestimuleerd wordt.

Een evenwichtige voeding rijk aan zuivelproducten levert de nodige portie calcium tijdens de borstvoedingsperiode (1 gram calcium en 400 eenheden vitamine D per dag).

Hoe kan je tepelkloven vermijden?

In negen gevallen op de tien zijn tepelkloven te wijten aan een slechte positie van de baby tijdens het voeden. Als de baby zijn hoofdje moet draaien om te kunnen zuigen dan moet hij zich teveel forceren. In dat geval moet de houding van de baby aangepast worden.

Aan het einde van de voeding volstaat het om uw pink in het mondje van de baby te glijden om het zuignapeffect te stoppen.

Was de borsten een keer per dag met een overvette zeep en masseer ze met een hydraterende crème of een druppeltje moedermelk na elke voeding. De melk heeft namelijk ook antiseptische en helende invloed. Tussen de voedingen door kan men speciale kompressen of cups gebruiken om wrijving te voorkomen.

Als er tekenen van verstopping optreden (gezwollen borsten, pijn, koorts, enz.) dan moet men meteen de huisarts raadplegen. Hij kan een behandeling instellen die tien dagen duurt zonder met voeden te moeten stoppen.

Mag men geneesmiddelen nemen als men borstvoeding geeft?

Als een moeder geneesmiddelen neemt komt slechts een kleine dosis (ongeveer 1%) via de melk bij het kindje terecht.

Moeders kunnen heel wat geneesmiddelen nemen zonder dat de baby daar schade van ondervindt. Praat er wel over met uw arts. Geneesmiddelen nemen op eigen initiatief is geen goed idee. Het wordt dan ook afgeraden. Zijn geneesmiddelen noodzakelijk, dan gaat de voorkeur indien mogelijk uit naar de inhaleervorm. Neem nooit geneesmiddelen zonder er eerst met uw dokter over te praten.

Geneesmiddelen die zeker niet genomen mogen worden zijn verdovende middelen, geneesmiddelen om kanker te bestrijden, ciclosporine, anti-coagulantia, amiodarone en chloramphenicol, om maar een paar voorbeelden te geven. Vrouwen die zwanger zijn of vermoeden dat ze dat zijn, mogen geen röntgenonderzoeken ondergaan.

Als een langdurige behandeling voorgeschreven wordt dan moet de arts geval per geval oordelen of de borstvoeding al dan niet moet worden stopgezet. Daarbij houdt hij rekening met de leeftijd van het kind. Vaak wordt aanbevolen om het geneesmiddel vlak na de voeding te nemen zodat het kindje via de voeding niet geconfronteerd wordt met de piekdosis. Ook de apotheker kan advies verstrekken.

Over het belang van een goede beha

Geneviève Ostyn

De experts in de biomechanica onderzochten 50 soorten beha’s en honderden vrouwen gedurende drie jaar. Het onderzoek, onder leiding van dr. Joanna Scurr, toont aan dat borsten bij lichaamsbeweging tot 21 centimeter van ‘positie’ veranderen, omhoog en omlaag en heen en weer. Maar de meeste beha’s beperken alleen verticale bewegingen, aldus de specialiste.

“Veel vrouwen hebben een uitgesproken voorkeur voor een bepaald model en weigeren om ook maar een ander beha te passen. Dat geldt ook voor sportbeha’s. Heel wat sportieve vrouwen denken dat een sportbeha er heel anders moet uitzien dan een huis-, tuin- en keukenbeha. Ze denken bijvoorbeeld dat een sportbeha geen rugsluiting of helemaal geen sluiting mag hebben. Maar dat is niet zo. Heel wat goede sportbeha’s zien er niet heel anders uit dan klassieke exemplaren”, zo zegt onderzoekster Wendy Hedger.

“Nogal wat vrouwen klagen over borstpijn of ongemak, maar dat is vaak het gevolg van een beha die niet goed past. Bepaalde maten blijken voor veel vrouwen een taboe te zijn. Ze willen niet dat hun borsten te groot of te klein lijken en daarom kopen ze een beha die de omvang van hun buste er ‘normaler’ laat uitzien. Andere vrouwen beseffen dan weer niet dat ze een foute beha dragen. Ze maakten een slechte keuze of ze kregen geen goed advies. “Vrouwen vergeten wel eens dat de vorm en de grootte van hun borsten kunnen veranderen. Dat gebeurt vooral na het geven van borstvoeding of in de menopauze.” Meten is weten.

Hulpmiddeltjes

• Thee rijk aan venkel, karwij, fenegriek.
• Galactogil:
  bevat galega en calcium. De korrels moeten opgelost worden in water (1 soeplepel drie keer per dag).
• Homeopathie:
  phytolacca 9 CH, drie korrels voor elke voeding bevorderen de melkvloed.

Wat u moet weten

Om de melkproductie te ‘onderhouden’ kunt u melk afkolven. Moedermelk kan bewaard worden in de koelkast (6°C) gedurende twee dagen. U kunt de melk ook invriezen in een steriel recipiënt.

Op -18° C blijft de melk drie maanden goed. De melk mag niet ontdooid worden in de microgolfoven, maar wel in een fleswarmer.

Cijfers tonen aan dat er minder absenteïsme is bij vrouwen die borstvoeding geven aan hun kindje dat minder vaak ziek is.

Moeders moeten goed geïnformeerd worden over borstvoeding en soms moeten ze ook aangemoedigd worden om gebruik te maken van de natuur!

Haal je vingers uit je mond!

Bijt uw kind op zijn nagels

Naast het feit dat het niet mooi oogt, net zoals de gevolgen ervan, stelt u zich vragen. Is het nagelbijten een teken van angst of instabiliteit? Moet ik er wat aan doen?

We kunnen u meteen gerust stellen, meestal is er niets ernstigs aan de hand! Een kind van drie dat op zijn nageltjes bijt is iets wat heel vaak voorkomt.

Waarom bijt iemand op zijn nagels

De medische term voor nagelbijten is onychofagie. Het fenomeen vindt zijn oorsprong meestal in een veranderende situatie (voor het eerst naar school, nieuwe opvang, overlijden van een naaste, schoolmoeilijkheden, een scheiding, enz.). Soms wil het kind gewoon ook het gedrag van iemand anders imiteren: een ouder, een vriendje of iemand die hij bewondert.

De manie van het nagelbijten hoeft u niet overdreven ongerust te maken, het is eerder onesthetisch dan gevaarlijk en het is niet noodzakelijk een teken dat op psychische problemen wijst. Gaat het gebaar gepaard met abnormaal psychomotorisch gedrag (tics, enz.) dan is waakzaamheid geboden. Vaak gaat het kind nagelbijten om zich te ontdoen van spanningen, net zoals andere kindjes op hun duim gaan zuigen of op een knuffel of een dekentje. Het komt er dan op aan om de evolutie van de manie in de gaten te houden.

Respect voor intimiteit

Overdonder het kind niet met opmerkingen en probeer het niet kost wat kost te doen stoppen met nagelbijten. Praat er wel over om te weten te komen of het kind weet waarom het op zijn nagels bijt en maak uw kleintje duidelijk dat u aan zijn kant staat. Dat kan het kind gerust stellen waardoor het u makkelijker in vertrouwen gaat nemen en vertellen over zijn angsten. Misschien heeft hij problemen met vriendjes, babysitters, grootouders, enz. Als dat het geval is kunt u hem zeggen dat u weet wat het is omdat het u vroeger ook overkwam en hoe u van die vervelende gewoonte af geraakte.

Zeg uw kindje dat nagels helemaal niet proper zijn en dat het een ziekte kan oplopen als het op zijn nagels blijft bijten, soms tot bloedens toe (impetigo, etc.)

Wat kunt u doen

• Afstotende nagellak is niet dé oplossing, het werkt alleen als het kind het er mee eens is.
• Gedragstherapie lijkt de meest aangewezen aanpak te zijn.
• Het kind iets omhanden geven (kleuren, boetseren, knutselen, enz.) is een goed middeltje om de aandacht van het kind voor zijn nagels af te leiden

Bron: dialoog & Gezondheid

Voor meer informatie