De linzen Lens culinaris is een bekende peulvrucht, die al voor onze jaartelling op grote schaal verbouwd werd. De eigenlijke linze is het zaad van de plant, dat gedroogd wordt verhandeld, in verscheidene kleuren en groottes.

Linzen zijn zeer oude cultuurplanten, maar in onze contreien een beetje in de vergeethoek geraakt. Ze hebben hun roots in Zuidwest-Europa en Azië.

Het zijn niet-winterharde eenjarige planten, die ongeveer 30 à 40 cm groot worden. Tussen juni en juli verschijnen kleine blauwwitte bloempjes in de bladoksels die korte platte peultjes met twee geelbruine zaden voortbrengen.

Linzen zijn er in verschillende kleuren: groen, bruin, roze, oranje en koraal. In België gaat de voorkeur meestal uit naar groene en bruine linzen.

Het is niet eenvoudig om deze plant bij ons te telen, maar de echte freaks die over en verwarmde serre beschikken kunnen het altijd eens proberen.

Zaad voor linzen zijn niet gemakkelijk te vinden in de reguliere handel. Veel zaadhandelaars bieden wel zaad voor spruitgroente aan. Maar geen nood je kunt ook gedroogde zaden uit de voedingshandel gebruiken om te zaaien. Laat dit zaad dan wel een etmaal weken in een laagje water,dan hebben ze voldoende water opgeslorpt om sneller te kiemen. Dit mag je trouwens ook doen met zaad die je in het tuincentrum hebt gekocht.

Linzen hebben veel warmte nodig, zodat in België en Nederland dit gewas meestal in de glastuinbouw of onder een tunnel verbouwd wordt. Op een zeer warme zonnige plaats in uw tuin kan het ook wel eens lukken. Ze groeien het best in een goed gedraineerde grond, die rijk is aan humus.

Begin mei kan je linzen zaaien in rijen die 15 à 20 cm uit elkaar liggen. Het is een snelkiemend zaad waarvan je er ongeveer 10 gram per m ² nodig hebt. De planten kan je best een beetje steun geven aan rijshout. Bij een normale oogst kan je per 10 m² ongeveer 1 tot 1,5 kg boontjes oogsten die je dan kan drogen om te bewaren.

Linzen hoef je geen urenlang te weken. Het mag, maar een uurtje weken is eigenlijk al voldoende om de kooktijd te beperken en de verteerbaarheid te verhogen. Sommige linzen – rode linzen bijvoorbeeld - hoef je zelfs helemaal niet te laten weken.

Voor het koken moet je de linzen goed wassen. Ook moet je controleren of er geen kleine steentjes tussen zitten.

Bewaar de linzen op een koele en droge plaats, uit het licht. Normaal gezien kook je de linzen in 20 à 50 minuten gaar. De kooktijd hangt van het soort linzen af. Controleer daarom altijd de instructies op de verpakking. Voeg kruiden, ui en knoflook toe.

Linzen worden vaak gebruikt in soepen, slaatjes, bij vlees, vis of samen met een andere peulvrucht. Ze doen het eveneens uitstekend bij tomaten en boontjes. Reeds gekookte linzen kun je prima meebakken met aardappels. Bak dan eerst de aardappels en doe de gekookte linzen erbij om ze even twee minuten mee te laten bakken.

Linzen kun je prima meekoken met zilvervliesrijst. Deze rijst doet er iets langer over dan linzen om gaar te worden. Je doet eerst de rijst in de pan en vijf minuten erna de linzen, zodat ze gelijktijdig gaar zijn. Op deze manier geef je de basis van de maaltijd wat extra eiwitten mee.

Linzen bevatten amper vetten en dus ook niet veel calorieën. Ze zijn daarentegen wel rijk aan eiwitten, meervoudige koolhydraten, calcium, kalium, natrium, fosfor, magnesium, ijzer, vezels, zink en vitamine B. De meer kleurige varianten leveren ook anti-oxidanten.

In combinatie met granen, noten of zaden vormen linzen de ideale bron van eiwitten.

Dankzij hun hoog gehalte aan proteinen en vezels, zijn ze een uitstekend middel tegen constipatie. Daarnaast verkleint het aanzienlijk de kans op Prikkelbareda (PDS) en diverticulose; dat is het last hebben van divertikels, uitstulpingen in de dikke darm of slokdarm. Linzen zorgen door hun hoge vezelgehalte voor een goede spijsvertering.

Daarnaast verlaagd het eten van linzen ook de kans op hartziekten.

Leuk om weten

Geschiedenis

De oudste vondsten die men gedaan heeft in verband met linzen, was in de grotten van Franchthi in Griekenland. Daaruit kon men concluderen dat linzen reeds in 7000 voor Christus geteeld werden.

In Genesis staat in hoofdstuk 25, vers 29-34:

"Jacob gaf Esau brood en linzensoep, en hij begon te eten en te drinken. Toen stond hij op en ging zijns weegs. Zo verkwanselt Esau zijn eerstgeboorterecht. "

Leuk om weten

Taxonomische indeling

Linzen
Bloeiwijze van de linze
Taxonomische indeling
Rijk	Plantea (Planten)
Stam	Embryophyta (Landplanten)
Klasse	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade	Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade	'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade	Fabiden
Orde	Fabales
Familie	Leguminosae (Vlinderbloemigen)
Geslacht	Lens
Lens culinaris

Voedingswaarde

per 100 gram gekookt

353   Kcal
10,40 gr. water
60    gr. koolhydraten
26    gr. eiwit
2     gr. suikers
1     gr. vet
31    gr. vezels
                     

Mineralen

56   mg. calcium, Ca
7,54 mg. ijzer, Fe
122  mg. magnesium, Mg
451  mg. fosfor, P
955  mg. kalium, K
6    mg. natrium, Na
4,78 mg. zink, Sn
1    mg. koper, Cu
                     

Vitaminen

0,02 mg. vit. A (Retinol)
0,87 mg. vit. B1 (Thiamine)
0,21 mg. vit. B2 (Riboflavine)
0,54 mg. vit. B6 (Pyrixodine)
479  µg. vit. B11 (Foliumzuur)
4,40 mg. vit. C (Ascorbinezuur)
                     

In andere talen

• FRANÇAIS: Lentille
• DEUTCH: Linse
• ENGLISH: Lentil
• ITALIANO: Lenticchie
• PORTUGUÊS: lentilha
• ESPAÑOL: lenteja
• DANSK: Linser
• POLSKI: Soczewica jadalna
• NORSK: Linse (plante)
• SVENSKA: Lins (växt)

Recepten

Linzensoep met chorizo en spek

Ingrediënten

• ½ theelepel komijnzaadjes
• 2 ajuinen
• 1 teentje knoflook
• 1 rode paprika
• 1 bakje kersentomaatjes
• 100 gr. chorizo in kleine blokjes gesneden
• 150 gr. gerookt spek in blokjes gesneden
• 250-300 gr. groene linzen (gespoeld en eventuele steentjes verwijderen)
• 1 tot 1,5 liter water
• 1 blokje groentenbouillon

Bereiding

1. Rooster eerst de komijnzaadjes, zodra ze hun aroma beginnen vrij te geven voeg je de chorizoblokjes toe (matig vuur).
2. Zodra de chorizo zijn olie vrijgeeft voeg je de fijngesneden ajuin en het teentje knoflook toe.
3. Wanneer de ajuin glazig wordt voeg je de spekreepjes en vervolgens de paprika toe.
4. Alles even laten bakken op een matig vuur om daarna de in partjes gesneden kersentomaatjes toe te voegen.
5. Daarna de gespoelde linzen toevoegen, voeg water toe todat de linzen juist onder staan, bouillonblokje toevoegen, flinke draai van de pepermolen en gedurende 35 tot 40 minuten op een zacht vuurtje laten pruttelen.
6. Indien je het nodig acht kan je nog een snuifje zout toevoegen.
7. Op het einde kan je eventueel een flinke hand verse koriander toevoegen.

Knolselder en linzen met hazelnoten en munt

Ingrediënten 4 pers.

• 60 gr. hele hazelnoot (met vlies)
• 200 gr. puy linzen
• 7 dl. water
• 2 laulieblaadjes
• 4 takjes tijm
• 1 kleine knolselder (geschild en in chips van 1cm)
• 4 eetlepels olijfolie
• 3 eetlepels hazelnootolie
• 3 eetlepels rodewijnazijn
• 4 eetlepels verse munt (fijn gesneden)
• Zwarte peper en zout

Bereidingswijze

1. Verhit de oven tot 140°C. Strooi de hazelnoten op een kleine bakplaat en rooster ze 15 minuten in de oven. Schud ze eraf, laat ze afkoelen en hak ze grof.
2. Doe de linzen met het water, de laurier en de tijm in een kleine pan. Breng ze aan de kook en laat ze in 15-20 minuten zachtjes beetgaar koken. Stort ze in een vergiet.
3. Kook intussen in een andere pan de knolselderijchips in ruim kokend water met zout in 8-12 minuten net gaar. Giet ze af.
4. Vermeng de nog warme linzen (als ze koud zijn zuigen ze de olie niet op) in een schaal met de olijfolie, 2/3 van de hazelnootolie, de azijn, wat zwarte peper en royaal zout. Meng de knolselderij erdoor. Proef en voeg zo nodig nog wat peper en zout toe.
5. Meng om het gerecht direct op te dienen de helft van de munt en de helft van de hazelnoten erdoor. Schep het in een schaal en sprenkel de overgebleven hazelnootolie erover. Garneer met de rest van de munt en hazelnoten.
6. Laat het gerecht om het koud te geven afkoelen, proef en voeg zo nodig nog wat azijn toe. Voeg hazelnootolie, munt en hazelnoten toe op dezelfde manier als bij het warm opdienen.