Zeekool Crambe maritima is een uiterst zeldzaam voorkomende kool uit de kruisbloemigen familie (Cruciferae). Het is nochthans een smakelijke voorjaarsgroente die met een beetje moeite hier kan geteeld worden. Hij is afkomstig van Zuid-Scandinavië en Centraal-Europa. Hij behoort bij wat men noemt de "doorlevende" groenten.

Het is moeilijk om hier zaad te vinden, daarvoor zult u waarschijnlijk in Engeland moeten zoeken waar de groente meer bekendheid heeft of u kunt dus beter bij een bevriend tuinier enkele wortelstokken afkopen.

Het zijn vooral de jonge gebleekte scheuten van de plant die geconsumeerd worden, zij hebben een lichte bloemkoolsmaak.

Zeekool kan ook een sierwaarde hebben in de tuin, met de decoratieve blauwgrijze bladeren en de witbloemige schermen is deze vergeten groente perfect toepasbaar als solitaire, alleenstaande plant of aangeplant in groep. De plant wordt ongeveer 70 cm hoog en zal bloeien vanaf mei tot juli.

Zeekool groeit het best op zandachtige grond, en kan uit zaad worden opgekweekt. Het zaad is echter niet zo gemakkelijk te vinden. Hebt u dan toch geluk gehad, ga dan als volgt te werk.

In openlucht kun je in april op 30 cm afstand telkens 4-5 zaadjes leggen in putjes van 2 cm diep. Van de bekomen plantjes wordt er telkens één behouden. Het volgende jaar worden de plantjes op de nodige afstand uitgeplant (80 x 60 cm). Je kan ook in de platte bak zaaien in maart. Als de plantjes 2-3 bladeren hebben neem je de ramen overdag weg. Enkele dagen later helemaal. Als de plantjes 4-5 blaadjes hebben wordt er ter plaatse geplant.

Ook kan er in maart onder glas in potten gezaaid worden. Dan hebben we minder problemen bij het uitplanten buiten op de definitieve afstand.

Het is echter eenvoudiger om deze planten net als asperges uit ondergrondse doorlevende wortelstokken op te kweken. Wortels van 1 à 1,5 cm diameter worden in maart-april op 5cm lengte gesneden, best van 3-4 jaar oude moederplanten. De bekomen wortelstokken moeten alle in dezelfde richting gehouden worden, om bij het inpotten het bovenste van het onderste uiteinde te kunnen onderscheiden. De bekomen wortelstokken worden geplant in potten van 10 cm diameter. Voor het inpotten gebruikt men best zandachtige teelaarde of potgrond gemengd met zand. De stekken worden tamelijk diep geplant, zodat het bovenste gedeelte van de wortelstokken een weinig boven de grond uitsteekt. De potten worden in een serre geplaatst en zodra de planten voldoende wortelscheuten hebben gevormd, verpot in potten van 12 cm.

In maart neem je de uitlopers (dit zijn scheuten die een eindje ver van de moederplant boven de grond uitkomen) af. Laat er, zo mogelijk een eindje wortel aan. Zet ze in potten en bewaar onder glas tot eind april.

Het derde jaar in januari- februari, onmiddellijk na de winter, worden de planten flink gereinigd. En worden een weinig aangeaard. De struiken worden bedekt met grote, omgekeerde bloempotten. Ook kisten en emmers kunnen gebruikt worden. Enige voorwaarde is dat er geen licht doorheen kan.

Wanneer het warm weer is en de vorst uitblijft ontwikkelen de scheuten snel en, daar ze van licht beroofd zijn, worden de bladstelen violetkleurig-wit en is de ontwikkeling van de bladsteel gering. Zodra de scheuten 20 cm lang zijn worden ze afgesneden. Snijdt men op 2-3 cm boven de wortelkraag, dan bekomt men, mits de afdekking terug te plaatsen, nog een tweede oogst.

De tweede oogst, die maar klein is, put de planten wel sterk uit, zodat dit eigenlijk niet aan te raden is. Na de oogst worden de potten of bakken weggenomen, de grond flink opgestoken, met een laagje korte mest of kompost bedekt. De planten zullen nu de ganse zomer doorgroeien en veel reservesap vormen voor de oogst van het volgende jaar.

U kunt ook voor de winter enkele hoofdwortels in een grote pot inpotten. Plaats deze op het gewenste tijdstip tijdens de winter in een ruimte bij 15-20°C en scherm af voor het licht. Een vijftal weken later kan je de scheuten oogsten.

De gebleekte stelen licht koken of rauw eten. Ze smaken ongeveer als asperges. De jonge scheuten worden ook vaak gestoomd.

Je kunt ze in dunne plakjes snijden en gebruiken in een salade. Je kunt ze ook in stukjes snijden en roerbakken. Lange stengels kunnen kort geblancheerd worden. Door de zeekool kort te blancheren verdwijnt het bittere accent. Zeekool smaakt goed bij (gestoomde) vis en lamsvlees. Je kunt zeekool ook prima rauw of gekookt verwerken in een stamppot.

Een volwassen zeekool smaakt eerder naar rabarber.
Zeekool past goed bij gestoofde visgerechten.
En je kunt zeekool ongeveer een week bewaren in de koelkast.

Leuk om weten

Zilte zeekool, nu exclusief op de markt

Vanaf 2008 is de 'nieuwe' groente zilte zeekool in Nederland verkrijgbaar. Deze exclusieve groente wordt in de winter en het voorjaar verkocht via twee groothandels. Zeekool werd tot nu toe alleen particulier verbouwd, of in het wild geoogst. Stichting Sint Donatus op Texel is erin geslaagd het gewas geschikt te maken voor de professionele teelt.

Waar wordt zilte zeekool verbouwd?

Het is voor het eerst dat zilte zeekool op professionele basis wordt geteeld en op de markt wordt gebracht. Het telen gebeurt op dit ogenblik alleen nog op Texel.

Stichting Sint Donatus heeft vlakbij het dorpje Den Hoorn speciaal voor deze teelt een traditionele schapenboet omgebouwd. Bij de teelt van zilte zeekool worden geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt.

Leuk om weten

Taxonomische indeling

Zeekool
Zeekool gefotografeerd in Estland
Taxonomische indeling
Rijk	Plantea (Planten)
Stam	Embryophyta (Landplanten)
Klasse	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade	Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade	'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade	Malviden
Orde	Brassicales
Familie	Brassicaceae (Kruisbloemigen)
Geslacht	Crambe
Crambe maritima

Voedingswaarde

per 100 gram Bereid

25  Kcal
4   gr. koolhydraten
2   gr. eiwit
0,2 gr. vet
                     

Mineralen

60   mg. calcium, Ca
0,14 mg. ijzer, Fe
                     

Vitaminen

30 mg. vitamine C (Ascorbinezuur)
                     

In andere talen

• FRANÇAIS: Chou marin, Crambe maritime
• DEUTCH: Meerkohl,Strandkohl, Meerkresse
• ENGLISH: Sea kale, sea cabbage
• ITALIANO: Cavolo marino
• PORTUGUÊS: Couve marinha
• ESPAÑOL: Col marina
• DANSK: Almindelig Strandkål
• POLSKI: Modrak morski
• NORSK: Strandkål
• SVENSKA: Strandkål

Recepten

Zeekoolsoep

Ingrediënten

• 1 liter groentenbouillon
• 500 gram gare geschilde aardappelen, in blokjes
• 300 gram gebleekte zeekool, in stukjes
• 200 gram monniksbaard, in stukjes
• 100 gram raapsteeltjes
• 2 stuks lenteuitjes, in stukjes
• ½ deciliter room
• olijfolie
• versgemalen zwarte peper
• zout naar behoeven

Bereiding

1. Groenten fruiten in olijfolie.
2. Bouillon bewaren en aardappelen pureren.
3. Aardappelpuree en room in de bouillon doen en goed roeren tot het geheel mooi vloeibaar is.
4. Gefruite groenten toevoegen, doorroeren en op smaak brengen met peper en zout. 5 minuten sudderen, er een lepel olijfolie doorroeren en serveren.