Boerenwormkruid, wormkruid, wormzaad of reinvaren Tanacetum vulgare is een overblijvende plant uit de composietenfamilie (Asteraceae of compositae). Het is een stevige plant die gemiddeld zo'n 60 à 120 cm hoog wordt heeft min of meer horizontale, vertakte wortelstok met uitlopers.

Deze plant vindt ge in de natuur langs wegen en waterkanten en is gemakkelijk te herkennen aan de varenachtige donkergroene bladeren. De stijf rechtop staande, donkergroene stengels zijn vezelig, taai en alleen in de bloeiwijze vertakt. De 7 tot 12 mm grote goudgele bloemen, —die in tegenstelling tot het sint-Jacobskruid, waar het veel gelijkenis mee vertoont, geen lintblaadjes— bloeien van juli tot augustus in brede schermvormige pluimen.

Bij aanraking van de plant wordt een onaangename kamferachtige geur verspreid. Boerenwormkruid wordt zoals zijn naam het doet vermoeden, gebruikt als wormafdrijvend middel.

Boerenwormkruid groeit zowat overal: langs wegen, bermen, spoorwegen, akkerranden, waterkanten en dijken; tussen straatstenen en tegen muren. Het is dus niet echt nodig om dit kruid zelf te gaan kweken in uw tuin. Temeer omdat het een wortelstok met uitlopers heeft en het zich gemakkelijk spontaan uitzaait, waardoor het dus niet eenvoudig is om het terug kwijt te geraken.

In een biologische tuin kan dit kruid echter wel van pas komen. Plant het dan ergens langs de randen van de tuin of op een verloren plaats maar niet in de volle schaduw.

Je kan het zaad gewoon terplaatse uitstrooien, maar gecontroleerd zaaien op een wachtbedje of in kistjes is meer aangewezen, zodat je de plantjes later op de juiste plaats kunt uitplanten. Het kruid gedijt zowel in de zon of de half-schaduw; op droge als op vochtige grond; op matig voedselrijke tot zeer voedselrijke grond, op licht zure grond en zelfs in grond die veel stenen bevat.

Boerenwormkruid heeft na het planten praktisch geen onderhoud meer nodig. Je moet er alleen op toezien dat het zich door wildzaai niet teveel over uw tuin verspreid. Verwijder daarom alle zaailingen die je na het tweede jaar overal ziet opkomen onmiddellijk. Of gebruik ze om oudere planten te vervangen.

Boerenwormkruid wordt soms dicht bij de keukendeur geplant, omdat het mieren zou verjagen. Maar aan de andere kant komen er ook veel bijen en vlinders op af. Je mag het uiteraard ook op de composthoop doen, dat zal uw compost van kalium voorzien.

Boerenwormkruid is ook een dankbare plant om in droogboeketten of bloemstukken te verwerken. Vroeger hing men bossen boerenwormkruid in de woning om muggen en vliegen te verjagen. Of de gedroogde bloemhoofdjes kunnen in een sachet worden verwerkt om het linnen wasgoed lekker fris te laten ruiken.

Boerenwormkruid kan uitwendig worden gebruikt in een lotion tegen schurft, sproeten of puistjes. Maar het zou ook helpen bij pijnlijk tandvlees, jicht of hysterie. Het wordt ook begruikt bij darmparasieten, stofwisselingsstoornissen of spijsverteringsstoornissen.

Gedroogd boerenwormkruid heeft een kruidig-bittere smaak en bevat etherische oliën, bitterstoffen, looistoffen, organische zuren, hars en was. Het werd vroeger ook gebruikt om abortussen op te wekken.

Net als grote en kleine absint of armoise is het een bitter tonicum (het bittere principe is tanacetene).

De bloeiende toppen zijn gebruikt als wormafdrijvend middel, maar uit voorzichtigheid wordt dit gebruik niet langer aanbevolen omdat een van de bestanddelen van hun essentiële olie met een kamferachtige geur, beta-thujon (een van de twee isomeren van Thuyone), is giftig (mislukt en neurotoxisch, epileptisch en convulsief, en veroorzaakt gevoelens van ontremming met mogelijke hallucinaties bij zeer hoge doses).

We gebruiken daarom liever bladeren, bereid als infusie, in relatief lage doses waarvan bekend is dat ze tonische, krampstillende en koortsverdrijvende eigenschappen hebben.

Tijdens de tweede helft van de 20e eeuw werd een afkooksel van deze plant (bekend als Tansy Oil) door vrouwen gebruikt (vooral in het Verenigd Koninkrijk) om de menstruatie op te wekken, meestal om een ​​zwangerschap te beëindigen.

>