Dille

Anethum graveolens

Dille Anethum graveolens is een eenjarige plantensoort uit de Schermbloemenfamilie (Apiaceae), verwant aan anijs-achtige kruiden zoals venkel en kervel en heeft hele fijne naaldvormige, geelgroene bladeren. Het is een kruid met een heel verfijnde smaak. Het is de enige soort in het geslacht Anethum.

Dille, afkomstig uit het Midden-Oosten, is nu over de hele wereld te vinden en komt verwildert voor in Europa, Noord-Amerika en Azië.

De zaden en de bladeren worden gebruikt om gerechten te kruiden.

Dille groeit het best in goed gedraineerde grond op een zonnige plek met beschutting tegen harde wind.

Zaai begin voorjaar onder glas bij 15°C. Binnen de drie weken zou het zeker moeten kiemen. Dille is moeilijk te verplanten, zaai daarom een paar zaden per afzonderlijk potje, en behoud na opkomst de sterkste zaailing. Of zaai eind voorjaar, als de nachttemperatuur boven de 7°C. blijft, direct buiten in voorbereide grond. Dun de zaailingen uit op 25 cm. Zaai met regelmatige tussenpozen kleine beetjes om steeds verzekerd te zijn van verse bladeren.

Plant dille niet naast venkel, er zou kruisbestuiving kunnen optreden met inferieure planten tot gevolg. Dille kunt u ook in een grote pot kweken, maar onthoud dat hij niet graag wordt verplant. Zet de pot op een beschutte plek in de zon. Op de vensterbank in de keuken floreert hij niet echt.

Dille is een "woekerplant". Verwijder daarom al het zaad, zodat hij zich niet kan uitzaaien. Na het oogsten mag u de planten bijmesten met een aftreksel van smeerwortel om hergroei te stimuleren. Graaf in de winter de overgebleven planten op en gooi ze op de composthoop.

Knip 's zomers alleen de bladeren af of knip de hele plant terug, als die zo'n 30 cm hoog is. Gebruik het blad vers of gedroogd. Oogst het zaad wanneer dat bruin kleurt. Laat het goed drogen en bewaar het in een pot van donker glas.

Verse dilleblaadjes hebben een frisse smaak, maar overdrijf niet want ze overheersen vlug de smaak van de andere ingrediënten. Gedrooge dille daarentegen smaakt niet zo lekker.

Dille moet je niet mee koken, en niet gecombineren met andere kruiden, omdat het dan zijn smaak verliest.

Meestal wordt dille gebruikt in soepen en sauzen. Maar het past ook heel goed bij zalm of andere vis.

Fijngehakt kan het worden toegevoegd aan: aardappelen, komkommer, tomaat, eieren, paddestoelen, soepen, visschotels, kippegrechten en verse kaas.

Het gedroogde zaad wordt gebruikt voor het wecken van komkommers en augurken.

Ook kunnen azijn, of boter ermee worden gearomatiseerd.

Tegenwoordig is dit kruid bekend als ingrediënt van dillewater, een middeltje tegen buikkrampjes bij baby's. Dillezaadjes bevatten carvon waardoor ze een lichte ontsmettende werking hebben.

Dit kruid wordt door volwassenen gebruikt bij spijsverterings stoornissen, winderigheid en buikpijn. In de Indiase kruidengeneeskunde worden de zaden van dille gebruikt in recepten tegen diarree en dysenterie. Kompressen van blaadjes worden aangebracht op steenpuisten en zwellingen. Kauwen op zaden helpt tegen een slechte adem.

Dille maakt de slijmen in de keel los, geneest in een oogbad gebruikt, verbazend snel, ontstoken ogen en bezorgt overspannen magen rust.

Een thee getrokken van een flinke theelepel dillezaad verlicht spijsverteringsstoornissen, winderigheid en buikpijn bij volwassenen.

Leuk om weten

Geschiedenis

Dit kruid was al in bijbelse tijden bekend en werd zowel door Plinius (23-79 na Chr.) beschreven. Zo noemt de Bijbel dit kruid als en middel om belastingen te betalen.

Vroeger was het een favoriet kruid tegen heksen; het werd verbrand om donderwolken en zwavellucht te verdrijven. Dille komt waarschijnlijk van het Saksische woord dillan (kalmeren), omdat het kruid krampjes bij baby's tegengaat en vanwege de oude Griekse traditie het hoofd te bedekken met dille om slaap op te wekken. In India en oosterse landen heeft het een lange traditie als geneeskrachtig en keukenkruid.

Dillesaus

Ingrediënten

  • 1¼ dl yoghurt
  • 1¼ dl zure room
  • 1 eetlepel mierikswortelsaus
  • ¼ kop fijngesneden lente uitjes
  • zout
  • versgemalen zwarte peper

Bereiding

De yoghurt, zure room en mierikswortel in een kom tot een romige massa mengen. Dille en lente-uitjes toevoegen; mengen. Zout en peper erbij en afgedekt laten afkoelen.

Serveertip

Bij vis of over gestoomde nieuwe aardappelen.

Uit de Bijbel

Dille, afkomstig uit het Midden-Oosten, is nu over de hele wereld te vinden en komt verwildert voor in Europa, Noord-Amerika en Azië. Er zijn bewijzen dat dille al meer dan vijfduizend jaar wordt gebruikt. Zo noemt de Bijbel dit kruid als en middel om belastingen te betalen. In de Middeleeuwen werd dille gebruikt als afweermiddel tegen hekserij.

Het kruid speelt een belangrijke rol in de keukens van de Scandinavische en Baltische landen, Duitsland, Polen en Rusland.

Volgens de biologische methode van tuinieren kan het zaaien van dille tussen tuinbonen goede afweer geven tegen zwarte luis op de bonen.

Leuk om weten

Taxonomische indeling
Dille
Alle delen van de plant

Alle delen van de plant

Taxonomische indeling
Rijk: Plantea (Planten)
Stam: Embryophyta (Landplanten)
Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade: Bedektzadigen
Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade: Campanuliden
Orde: Apiales
Familie: Apiaceae (Schermbloemenfamilie)
Anethum graveolens

In andere talen
  • FRANÇAIS: Aneth odorant
  • DEUTSCH: Dill, Gurkenkraut
  • ENGLISH: Dill
  • ITALIANO: Aneto
  • PORTUGUÊS: Endro
  • ESPAÑOL: Eneldo
  • DANSK: Dill
  • POLSKI: Koper ogrodowy
  • NORSK: Dill
  • SVENSKA: Dill