Hop

Humulus lupulus

De hop Humulus lupulus is een plant uit de hennepfamilie (Cannabaceae). De plant wordt onder meer gebruikt als medicinaal middel en als bestanddeel van bier. Ook is er voor de siertuin de cultivar Humulus lupulus 'Aureus' met goudgele bladeren.

Hop is een kruidachtige, rechtswindende klimplant die in het wild voorkomt in Nederland en België. De karakteristieke 'bellen' die in augustus/september aan de vrouwelijke plant groeien en haar bloemen zijn, zijn het voor ons mensen meest nuttige deel. Op deze hopbellen bevinden zich de klieren die een olieachtige, bittere stof produceren.

Nu wordt de plant meest gebruikt voor het brouwen van bier. Daardoor zijn de traditionele kruidenbieren die van mout werden gemaakt en met hondsdraf helder werden gemaakt wel een beetje uit de mode geraakt. Hop daarentegen geeft het bier zowel smaak en maakt het terzelfdertijd helder.

Hop is één van de snelst groeiende planten in het plantenrijk. Hij haalt gemiddeld een groeisnelheid van 10 cm per dag. Zijn maximale hoogte is circa 8 m. Een plant kan zo'n twaalf tot twintig jaar oud worden. Een nieuwe toepassing voor de hopteelt zijn de hopscheuten. Deze jonge scheuten zijn vergelijkbaar met taugé en alfalfa en worden beschouwd als een delicatesse.

De kleine plantjes worden lichtjes bedekt met aarde. In de vroege lente schiet de plant uit en kan men de witte scheuten afsteken en opeten. Hopscheuten zijn zeer voedzaam en uiterst rustgevend. Steek niet alle scheuten af anders is er geen hop meer.

De naam hop komt van het Anglo-Saksische 'hoppen', wat zoveel betekent als "klimmen": de slingerende, vezelige stengels kunnen soms wel 4 ½ meter hoog worden. De vezels van de stengels werden vroeger gebruikt om ruwe stof en papier te maken.

Hop groeit het liefst in een diepe, leemachtige goed gedraineerde bodem met een pH van 6 tot 7,5. Op een slecht gedraineerde bodem begin je er beter niet aan.

Om de drainage te verbeteren kun je zand door de bodem mengen en om het zoutgehalte omlaag te brengen kun je proberen de grond diep te irrigeren. De pH kan aangepast worden met kalk of VAM compost als hij te zuur is en met zwavel (zwavelzure ammoniak) als hij te basisch is. Probeer de pH-veranderingen in de herfst te realiseren, want de kalk kan gedurende een maand na de toediening nog de stijgende voedselstroom beïnvloeden.

De grond dient zo’n 20 tot 30 procent organisch materiaal te bevatten, zoals bijv. compost of gedroogde koemest. Organisch materiaal speelt een belangrijke rol in het vrijmaken van de bodem-voedingsstoffen ten behoeve van de wortels.

Teken een (of meerdere) vierhoeke(n) van één vierkante meter uit in je moestuin waar je van plan bent om hop te gaan telen. Houd er rekening mee dat de planten ongeveer 20 jaar op dezelfde plaats zullen blijven staan. Kies dus best een zonnig plaatsje uit achteraan de tuin, en enigszins beschut tegen de wind.

Plaats nu op ±15 cm naar het midden van elke hoek van je vierkant een lange paal van ongeveer 6 meter in de grond en van boven naar elkaar toe gericht, zodat je ze bovenaan kunt aan elkaar vast binden, dan staan ze steviger bij sterke wind.

Aan de voet van elke paal kan je nu een wortelstok van de hop poten.

Hop is rustgevend en slaapverwekkend en wordt dus ook vaak met dit doel in thee verwerkt. Hop bevat bovendien fenolen ( fyto-oestrogenen), die sterk lijken op het vrouwelijk hormoon oestrogeen, en daardoor ongemakken bij vrouwen in de menopauze bestrijden. Er wordt zelfs beweerd dat bierdrinkende oudere mannen hierdoor meer vrouwelijke hormonen bevatten dan hun vrouwelijke leeftijdsgenoten.

Uitwendig kan de antiseptische werking worden gebruikt voor de behandeling van zweren. Verder heeft het kruid een positieve invloed op de geslachtsorganen, urinewegen en de spijsvertering. Jonge scheuten van de plant kunnen gegeten worden.

Het staat bekend, dat vrouwen rond hun 50ste geconfronteerd worden met de menopauze. Problemen die de kop kunnen opsteken zijn warmteopwellingen ('vapeurs'), slaapstoornissen, verminderde zin en seks en osteoporose of botontkalking met een verhoogde kans op breuken van heupen, benen en armen. De fyto-oestrogenen in hop kunnen hierbij behulpzaam zijn om sommige van die kwalen te verlichten.

Menohop is een preparaat dat na onderzoek door de Universiteit Gent, op de markt werd gebracht.

Hop kan wel somberheid teweeg brengen het is daarom af te raden hop te gebruiken als je u depressief voelt. Het is ook algemeen bekend dat hop de seksuele potentie vermindert.

WAARSCHUWING

Niet gebruiken bij klinische depressies, deze kunnen door Hop versterkt worden.

Verder vermindert Hop in lichte mate het libido van de man. Het komt heel soms voor dat mannelijke hopplukkers borstvorming krijgen (gynecomastia) door onder invloed van de in Hop aanwezige phyto-oestrogenen.

Sommige mensen krijgen een contactallergie als ze in aanraking komen met Hopbellen.

Leuk om weten

Geschiedenis

Deze plant wordt al eeuwen gecultiveerd. Hildegard von Bingen zei dat de Hop treurig en melancholiek stemt. in de Nederlanden is het in de 13de eeuw bekend geraakt, en ook hier is het door monniken uitgedacht om het aan bier toe te voegen, in eerste instantie moesten bierdrinkers erg wennen aan de bittere smaak van met Hop gebrouwen bier, maar de bierbrouwers gaven sterk de voorkeur aan Hop, vanwege de conserverende kwaliteiten van het kruid.

Hop essentiële olie

Wordt in de aromatherapie o.a. gebruikt bij: zweren, ruwe huid, huiduitslag, astma, spastisch hoesten, neurosen, indigestie, slapeloosheid, zenuwpijn, angsten, hoofdpijn, neuralgie, nervositeit, menstruele krampen. Hop ondersteunt het vrouwelijk oestrogeen, stimuleert de vrouwelijke kenmerken en vermindert seksuele overactiviteit.

Weetje

De bitterstoffen uit hop (het lupuline uit de vrouwelijke hopbellen) vormen een bestanddeel van bier. Aanvankelijk werd hop aan bier toegevoegd als conserveringsmiddel, wegens zijn antiseptische werking, maar men is langzamerhand aan de bittere smaak gewend en beschouwt deze inmiddels als een essentieel onderdeel van bier en zeker van pils, de Engelse bitters en een aantal Belgische speciaalbieren. Hoppige pils-soorten zijn Amstel 1870 in Nederland, Cristal Alken en Stella Artois in België en Beck's, Jever en DAB in Duitsland. Het Belgische hogegistingsbier XX Bitter is een aanklacht tegen de verzoeting van ons smaakpatroon, dat zijn neerslag vindt in steeds poverder gehopte (pils)bieren.

Voor Lambiek gebruikt de brouwer overjaarse hop, waarvan de vluchtige bitterstoffen vervlogen zijn, maar die al de andere hop-eigenschappen nog heeft. Voor thuisbrouwers van bier zijn zakken hop te koop bij de drogisterijen die aan zelfbrouw-producten doen.

Hopvariëteiten

De verschillende variëteiten kunnen worden ondergebracht in drie categorieën.

  • Aromahop –
    bij het bierbrouwen voornamelijk gebruik voor zijn aromatisch eigenschappen.
  • Bitterhop –
    bij het bierbrouwen voornamelijk gebruik voor zijn bittereigenschappen. Deze variëteiten hebben een hoog gehalte aan alfazuren.
  • Dubbeldoelhop –
    bij het bierbrouwen gebruikt voor zowel zijn aromatische als zijn bittereigenschappen.

Er bestaat ook een siervariant, de cultivar H. lupulus cv. Aureus, met goudgele bladeren (de gouden hop), gekweekt door het Wye College in Kent.

Veel van de nieuwe Engelse cultuurvariëteiten van de zeventiger jaren hebben een donkerrode rank, terwijl de oudere rassen een groene rank hebben. De kleur van de rank, de vorm van het blad, de kleur van het blad en van de hopbel, de vorm en de grootte van de hopbel en uiteindelijk het aroma van de rijpe hopbel zijn punten die het mogelijk maken de verschillende hopvariëteiten te herkennen.

Leuk om weten

Taxonomische indeling
Hop
Hoptuin in oogsttijd

Hoptuin in oogsttijd

Taxonomische indeling
Rijk: Plantea (Planten)
Stam: Embryophyta (Landplanten)
Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade: Bedektzadigen
Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade: Fabiden
Orde: Rosales
Familie: Cannabaceae (Hennepfamilie)
Geslacht: Humulus
Humulus lupulus

In andere talen
  • FRANÇAIS: Houblon
  • DEUTSCH: Hopfen
  • ENGLISH: Hops
  • ITALIANO: Luppolo
  • PORTUGUÊS: Lúpulo
  • ESPAÑOL: Lúpulo
  • DANSK: Almindelig Humle
  • POLSKI: Chmiel zwyczajny
  • NORSK: Humle
  • SVENSKA: Humle