Cassave of maniok is de eetbare wortelknol van Manihot esculenta, een verhoutende, overblijvende heester. Cassave wordt in Afrika en Zuid-Amerika veel gegeten. Oorspronkelijk komt hij uit Brazilië. Alle huidige geteelde planten zijn cultivars.

Cassave is van oorsprong een Zuid-Amerikaanse savanneplant. De plant kan groeien op zeer arme gronden (maar dan zijn de opbrengsten relatief laag) en is ook goed bestand tegen droge periodes (behalve kort na het planten van jong gewas). Ook is de plant goed bestand tegen sprinkhanenplagen.

De cassave werd in Brazilië en Venezuela zeker al sinds 3000 v. Chr. verbouwd, zoals blijkt uit archeologische vondsten van gereedschappen gebruikt voor het schrappen van de knollen. In Brazilië heet dit mandioca en het consumptie soort heet macaxeira.

Na de ontdekking van Amerika hebben de Portugezen de knol verspreid naar Afrika (vanaf ca. 1600) en Zuid- en Zuidoost-Azië.

Thans leven in de tropische ontwikkelingslanden enkele honderden miljoenen mensen voor een groot deel van de cassave. In 2002 bedroeg de wereldproductie 184 miljoen ton.

Deze uit Afrika afkomstig, kruidachtige vaste plant die hoog kan opgroeien is niet winterhard en wordt vooral geteeld om de knollen en soms voor het blad. Eigenlijk is het een giftige plant zoals de meeste Euphorbia-soorten. Maar wees voorzichtig alle delen van de plant bevatten giftig melksap. (zoals glucoside en linimarin).

Maniok heeft het grote voordeel dat het heel makkelijk te kweken is. De plant stelt immers weinig eisen.

Ze kan groeien op heel arme grond, die het liefst niet te vochtig is.

Ze kan zelfs heel goed droogte verdragen. De plant heeft immers zelf een oplossing bedacht voor periodes van droogte : ze laat haar bladeren vallen en zorgt er zo voor dat ze geen of weinig water nodig heeft.

Bij regenval groeien de blaadjes snel weer aan.

Ik zie nu niet direct iemand die maniok in zijn tuin gaat kweken, maar hieronder vind u toch de teeltwijze.

De maniokwortel kan niet lang bewaard blijven. Bij een temperatuur tussen 5 en 7°C en een luchtvochtigheid van 85-95% kan de houdbaarheid tot 1 à 2 weken worden verhoogd.

Maniokwortel is enkel eetbaar na het koken, stoven of roosteren. Snijd hem in de lengte door en haal er de harde middenvaten uit. Daarna kunt u hem verder in stukken snijden en in zout water koken. Opdienen met een pikante saus van bijvoorbeeld olijfolie, peterselie, zout en knoflook.

Gekookte maniokschijven zijn zeer geschikt bij visgerechten. Gekookte, gestoofde of geroosterde wortels kunnen ook tot een moes worden gestampt, om aardappelsoep of sauzen op smaak te brengen of tot vlaaien worden gebakken.

Maniok bevat veel zetmeel, wat calorieën oplevert, en vitamine C maar is daarom nog niet zo voedzaam. Want hij is arm aan vitamine A en eiwitten.

Het gehalte aan glycosiden loopt uiteen van 20 mg HCN/kilo verse knollen tot wel 1000 mg/kilo. Soorten met hoge gehalten worden 'bittere cassave' genoemd, met lage 'zoete'.

Het eten van rauwe bittere cassave is gevaarlijk, maar ook de zoete cassave kan beter worden gekookt. De ziekte 'konzo' is in feite een vorm van chronische cyanidevergiftiging, veroorzaakt door het eten van cassave, tapioca of fufu waaruit het blauwzuur niet of onvoldoende is verwijderd. Dit kan leiden tot gebreksziekten door jodiumdeficiëntie.