Stevia of honingkruid Stevia rebaudiana is een meerjarige plant uit de composietenfamilie (Asteraceae), maar wordt door proffessionele kwekers als eenjarige geteeld om zijn bladeren die als zoetmiddel worden gebruikt. De plant komt oorspronkelijk uit subtropisch en tropisch Zuid- en Centraal-Amerika.
Stevia kan tot 1 meter hoog groeien, maar in onze streken mag je al blij zijn met planten van 60 cm. De smalle bladeren waar het allemaal om draait worden zo'n 3 cm lang.
Stevia is een subtropische plant en heeft dus warmte nodig om tot een goed resultaat te komen, zon is niet echt noodzakelijk.
Er bestaan veel variëteiten van stevia, let er dus op als je op zoek gaat naar zaad of een moederplant om zelf te kweken, dat je stevia rebaudiana koopt; deze variëteit is het best geschikt als zoetmiddel.
Zaaien is nogal omslachtig en de opkomst is redelijk laag, tussen 30 en 50%. maar het kan: Zaai in maart of april binnen in huis onder een glasplaat en gebruik fijne zaaigrond. Houd een temperatuur aan van minstens 20°C. Na drie of vier weken zullen de eerste zaailingen de kop op steken. Houd ze warm en zet ze op een klare plaats. Wees er ook op tijd bij om ze te verspenen in 7,5 cm potten. Laat ze zeker tot 20 mei binnen staan.
Plant ze dan op een warme plek (zon is niet noodzakelijk) ergens in de tuin of onder koud glas. Of zet ze in grotere potten indien je ze op uw balkon of terras wilt houden. Top de planten zodra ze een zestal blaadjes hebben, zo krijg je een mooi vertakte plant.
Een snellere en meer zekere methode is vermeerderen via stekken. Neem tussen juni en augustus lange stelen van ongeveer 10 cm, snij ze net onder de knop af. Verwijder de onderste helft van de bladeren en zet ze in potten of een kistje met stekgrond. Zet ze op een klare plaats maar niet in de zon en dek ze af met een plastiek (geperforeerd) zeil. Hou de grond vochtig. Zet de bewortelde stekken in potten met lichte leemgrond en compost en hard ze af, indien het kan nog voor de winter.
Geef de planten regelmatig water. Vanaf mei mag er ook organische mest met bloedmeel of zeewier worden toegedient. Haal de planten zeker voor 15 oktober naar binnen, en zet ze op een vorstvrije plaats met veel licht om te overwinteren.
Oogsten kan naar gelang de planten groeien, maar oogst regelmatig zo blijft de plant nieuwe blaadjes aanmaken. Hoe later in de zomer, hoe zoeter de blaadjes zijn.
Stevia is een suikervervanger die geen koolhydraten bevat zoals suiker. Het is ook beter gebleken dan aspartaan of Sacharose die niet temperatuur stabiel zijn en bovendien ook nog eens wat bijwerkingen kunnen hebben bij veelvuldige inname.
Stevia kan vers geplukt worden gebruikt, maar je kunt de blaadjes ook drogen: Leg vers geplukte blaadjes gedurende een uur of vier in een oven op een temperatuur van 40°C. Laat ze daarna nog een tijdje drogen tot ze gemakkelijk verpulveren. Je kunt ze dan bewaren in een blik.
Steviablaadjes zijn 20 tot 30 keer zoeter dan suiker en bevatten weinig calorieën. Het verlaagd de bloeddruk bij personen met hypertensie zonder negatieve bijwerkingen, en kan de bloedsuikerspiegel terugdringen bij personen met diabetes type 2.
Lage doses hebben alleen maar zoetende eigenschappen zonder farmacologische eigenschappen en zijn ook voor diabetici en zwaarlijvige personen volstrekt veilig. Het verhoogt ook de insulinegevoeligheid, remt huidkankers af en voorkomt aderverkalking.
Het wordt aanbevolen dat mensen met diabetes type 2, hypertensie of hypotensie die Stevia willen gebruiken regelmatig hun bloedglucose of bloeddruk controleren, om indien nodig hun medicatie aan te passen.
De Guarani Indianen van Zuid-Amerika voegden stevia bladeren toe aan hun kruidenthee,om deze te verzachten. In Brazilië en Paraguay, worden ze reeds eeuwen gebruikt in de keuken. In Latijns-Amerika wordt stevia in de traditionele kruidengeneeskunde gepromoot als een middel tegen een te lage bloedglucosespiegel, bij te lage bloeddruk, als diureticum en hartzwakte.
Het duurde nog tot in de vroege twintigste eeuw alvorens men de goede eigenschappen waardeert van de steviolglycosiden van de plant, die een zetkracht van 100 tot 300 keer die van suiker hebben en daarenboven geen calorieën bevatten.
In de vroege jaren 1970, voert Japan een verbod op het gebruik van kunstmatige zoetstoffen (aspartaam, sacharine) in, omdat de autoriteiten vreesden voor negatieve gevolgen voor de volksgezondheid. Tegelijkertijd ontwikkelde een Japans consortium een methode om stevia glycosiden extraheren. De Japanse overheid heeft vervolgens stevia-extract als zoetstof in voeding geautoriseerd. Het gebruik ervan heeft zich snel verspreid in Azië en Zuid-Amerika. Het is ook goedgekeurd in Australië en Nieuw-Zeeland sinds 2008 en is nu aanwezig in veel voedingsproducten: sojasaus, frisdranken, kauwgom, tortilla's en rijstwafels.
De Japanners geloven dat zij de veiligheid van stevia-extract hebben aangetoond en gestandaardiseerd als steviosides. Dit stelt het land en vele anderen in Azië en Zuid-Amerika in staat om het gebruik ervan als additief voor levensmiddelen mogelijk te maken.
Stevia en gestandaardiseerde extracten in stevioside worden reeds ongeveer 30 jaar gebruikt in deze gebieden. Echter, in sommige landen, waaronder Canada, zijn ze nog niet goedgekeurd.
Stevia | |
---|---|
Zoals je ziet, Stevia kan gemakkelijk in een bloempot op je balkon of terras. |
|
Taxonomische indeling | |
Rijk: | Plantea (Planten) |
Stam: | Embryophyta (Landplanten) |
Klasse: | Spermatopsida (Zaadplanten) |
Clade: | Bedektzadigen |
Clade: | 'nieuwe' Tweezaadlobbigen |
Clade: | Campanuliden |
Orde: | Asterales |
Familie: | Asteraceae (Composietenfamilie) |
Geslacht: | Stevia |
|