Bladluizen (Aphididae)

Bladluizen zijn insecten die het sap uit het blad opzuigen en honingdauw afscheiden, waarop zich roetdauw ontwikkelt. De belangrijkste is de bloedblaarluis (Cryptomyzus ribis). Die veroorzaakt rode gezwellen, de zogen. bloedblazen en bobbels op de bladeren. Daar naast heb je ook de groene bessenbladluis (Aphis scheideri) en de kleine bessenluis (Aphis grossulariae). De groene melkdistelluis (Hyperomyzus lactucae) laat geelgroen gemarmerde strepen en vlekken na op het blad.

Je herkent de plaag aan het in elkaar krullen van de scheutkoppen waardoor twijgen misvormd raken. De bladluizen zitten aan de onderkant van de bladeren en ze overwinteren als eieren op de struiken. De bladluizen planten zich razendsnel voort en brengen aardig wat schade toe.

Preventie

Bladluizenschade voorkom je door de natuurlijke vijanden te beschermen en ze te helpen bij hun ontwikkeling. Die natuurlijke vijanden zijn onder meer lieve-heersbeestjes, gaasvliegen, zweefvliegen en hun larven, sluipwespen en loopkevers. Door mulching boots je het natuurlijke milieu na dat deze insecten aantrekt.

Bestrijding

Als er toch te veel bladluizen verschijnen en het wordt een plaag, dan kun je ze afspuiten met een volle straal van de tuinslang. In ernstige gevallen kun je spuiten met pyrethrum of zeep. Maar deze middelen doden ook andere, nuttige insecten. Let er dus op dat je de luizenkolonies heel gericht raakt.

Is de aantasting echt te erg, dan zit er niets anders op dan de plaag in te dijken door de aangetaste toppen en de bovenste aangetaste bladeren te verwijderen. De plant redt het daarna wel en zal nog flink groeien. Je kunt ook de natuurlijke vijanden van de bladluis uitzetten. Die zijn te verkrijgen bij onder meer Ecostyle en Biogroei.

Enkele soorten bladluizen:

• appelgrasluis
• beukenbladluis
• bloedblaarluis
• bloedvlekkenluis
• grijze bolleluis
• groene kortstaartluis
• groene perzikluis
• melige koolluis
• melige pruimeluis
• orchideeënluis
• waterlelieluis
• zwarte boneluis
• zwarte kerseluis
• en zo voort ...

Verschillende stadia van de groene appelluis
(Aphis pomi)

• A = Volwassen vrouwtje
• B = Volwassen mannetje
• C = Onvolwassen vrouwtje
• D = Eierleggend vrouwtje
• E = Eitje.

Nog over bladluizen

Bladluizen veroorzaken voornamelijk schade door virusoverdracht, maar ook kan de plant geel worden (chlorosis), groeistoornissen vertonen, verdrogen of zelfs afsterven (necrosis). Bovendien kan de honingdauw een voedingsbodem vormen voor schimmelgroei.

Als er bladluizen zijn, dan is de schade er op drie vlakken:

• Bladluizen voeden zich met plantensappen, die ze met hun zuigende monddelen uit het blad halen. Die sappen bevatten veel suikers en weinig eiwitten. Om aan voldoende eiwitten te raken, zuigen de bladluizen heel veel plantensappen op. Het teveel aan suikers scheiden ze af op de bladeren. Dat vormt een kleverige stof die we honingdauw noemen. Hiermee bevuilen ze het blad of de vruchten. Mieren zijn er dol op, maar op de honingdauw ontwikkelt zich vaak zwarte roetschimmel die verdere fotosynthese - en dus ook de groei van de plant - onmogelijk maakt.
• Doordat bladluizen plantensappen zuigen, teren zij op de energie van de plant. Het gevolg: groeivertraging en eventueel groeistilstand.
• Bladluizen kunnen soms pathogene organismen, voornamelijk virussen, overbrengen.