Munt Mentha is een geslacht van meerjarige planten uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). Ze hebben sterk geurende stoffen (menthol) die gebruikt worden in diverse producten als smaak- en geurstof, bijvoorbeeld in snoep, thee en tandpasta.
Er zijn verschillende soorten munt, als je meerdere soorten in uw tuin hebt is de kans groot dat ze met mekaar kruisen:
Pepermunt is een kruising tussen watermunt (Mentha aquatica) en groene munt (mentha spicata). Hij levert geen kiemkrachtige zaad en kan dus het beste vermeerdert worden uit wortelstek in de lente of de herfst. maar ook de groene munt (Mentha spicata) vermeerder je ook beter uit wortelstek.
Een andere bruikbare manier is, volgroeide planten in de lente of de herfst te scheuren. Dat doet u immers best om de twee/drie jaar, om gezonde planten te houden.
Plant munt in maart of april op een warme, beschutte, schaduwrijke plaats. Een vochtige vruchtbare grond is het best, maar bijna alle grondsoorten zelfs zware klei geven goede resultaten.
Geef in het vroege voorjaar een flinke gift oude stalmest, bij het klaarleggen van het bed.
Neem in april of mei 7 - 10 cm lange stekken van de basisscheuten, of in juni en augustus van de zijscheuten. Zet ze in een koude bak met gelijke delen zand en turfmolm en plant ze uit zodra ze beworteld zijn. Je kan de plant ook in maart uit de grond nemen scheuren en direct terug planten. Geef ze dan goed water tot ze vast staan.
Munt is gevoelig voor roest, deze ziekte kunt u herkennen aan roestbruine plekjes op het blad, te beginnen aan de onderkant. Haal de zieke planten uit de grond en vernietig ze. Verse bladeren kunnen geplukt worden vòòr de bloei, of wanneer de plant na het terugsnoeien weer is bijgegroeid. Dat kan tot aan de eerste vorst.
Let op, munt groeit gemakkelijk breed uit. Plant het daarom beter in een bodemloze emmer.
In Afrika wordt thee van de aarmunt als teken van gastvrijheid gezien. De thee is verfrissend en maagzuiverend. De cultivar Mentha spicata 'Nana' heeft zuiver, prikkelend, maar mild aroma en is een onmisbaar ingrediënt voor de Touareg thee.
Aarmunt wordt gebruikt voor de bereiding van (kruiden)thee. Er zijn in grote lijnen twee soorten muntthee: een kruidenthee (tisane, infusie) met munt als hoofdingrediënt, en echte thee waar muntbladeren aan worden toegevoegd.
Verse blaadjes van groene munt, kruidt u salades, sausen, soepen, groente- en vleesgerechten. U kunt de blaadjes ook als eetbare garnering gebruiken.
Van verse of gedroogde blaadjes kunt u een verfrissende thee zetten.
Pepermuntstengels toevoegen aan een ruiker voor zieken is dikwijls een goed idee. Pepermunt in de nabijheid van rozenstruiken, helpen om de bladluizen te verjagen. Neemt u een nieuwe bijenkorf in dienst wrijf hem dan eerst in met pepermunt, om de bijen aan te trekken.
De witte munt wordt veel gebruikt als bodembedekker in siertuinen. Ook als keukenkruid.
Vroeger werd witte munt toegevoegd als smaakmaker aan thee. Deze soort was ook gekend als Aalkruid, bakkruid, boerenbalsem of vlooienkruid.
Thee van groene munt is verfrissend en maagzuiverend. Uit onderzoek is gebleken dat de thee van aarmunt gebruikt kan worden bij de behandeling van een milde vorm van hirsutisme (teveel haargroei) bij vrouwen, doordat het het gehalte aan vrije testosteron in het bloed verlaagt, terwijl het totale gehalte aan testosteron en dehydroepiandrosteron (DHEA) niet beïnvloed wordt.
Muntthee helpt eveneens bij verkoudheid, astma, bronchitis, griep, diarree, opgeblazen gevoel, indigestie, misselijkheid en buikpijn.
Verder wordt het ook aangewend bij sinusitis, braken, spijsverteringsstoornissen, winderigheid, koorts, vermoeidheid, hoofdpijn, migraine, stress en spanningen.
Pepermunt is het belangrijkste ingrediënt in middelen tegen indigestie en spastische dikke darm en bevrijdt neus en luchtwegen. De olie is antiseptisch en wordt gebruikt bij jeukende huid, acne, huidinfecties en verstopte poriën.
Gebruik geen munt tijdens de zwangerschap (tenzij verwerkt in gerechten) en vermijd het tijdens de borstvoeding. Baby's kunnen er spijsverteringsproblemen door krijgen en het kan de melkproductie afremmen.
In de Griekse mythologie was Minthe een nymf die door Pluto werd bemind en getransformeerd in het geurende kruid, na radicaal ingrijpen van zijn jaloerse echtgenote. Munt is sindsdien erg gewaardeerd en de waarde ervan blijkt ondermeer uit verwijzingen in de bijbel, waarin de Farizeeën tienden inden van munt, dille en komijn.
De joden legden het op de synagogenvloer en dit gebruik werd eeuwen later overgenomen in de Italiaanse kerken, waar het kruid Erba Santa Maria wordt genoemd. Munt als symbool van gastvrijheid wordt door de Romeinse dichter Ovidius beschreven. Hij verteld over twee boeren, Baucis en Philemon, die hun dienblad met munt insmeerden voordat ze hun klanten bedienden. Gerard breidde dit thema in 1597 nog verder uit, ‘ze gebruikten het om te strooien in plaatsen van recreatie, plezier en verpozing, waar feesten en banketten worden gehouden.’
De Romeinen brachten ook hun wijnen en sauzen op smaak met munt. Toen echter vrouwen die wijn dronken met de dood bedreigd werden, camoufleerden stiekeme wijndrinksters hun adem door op een mengsel van munt en honing te kauwen. In Japan werd de verfrissende, heilzame geur van munt zo geprezen dat de Japanners reukballen met muntbladeren bij zich droegen. Veel muntsoorten werden in de negende eeuw in Europa ingevoerd.
De meeste etherische oliën kunnen niet zonder risico ingenomen worden. Gebruik etherische oliën uitsluitend inwendig als u voldoende kennis heeft of raadpleeg een (homeopathische) arts.
Over het algemeen is echter de werking bij uitwendig gebruik sterker dan bij inwendig gebruik.
Munt | |
---|---|
Kan ook in een potje op de vensterbank |
|
Taxonomische indeling | |
Rijk: | Plantea (Planten) |
Stam: | Embryophyta (Landplanten) |
Klasse: | Spermatopsida (Zaadplanten) |
Clade: | Bedektzadigen |
Clade: | 'nieuwe' Tweezaadlobbigen |
Clade: | Lamiiden |
Orde: | Lamiales |
Familie: | Lamiaceae |
|