Echte valeriaan Valeriana officinalis is een kruidachtige plant uit de kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae). De soortnaam 'valere' is Latijn voor sterk zijn. Valeriaan is een bekende plant binnen de homeopathie; alternatieve geneeskundigen beweren dat de plant een geneeskrachtige werking heeft. Hier is echter geen enkel wetenschappelijk bewijs voor.

De bloemen van valeriaan ruiken goed, maar wortels die u vers opgraaft, verspreiden een doordringende stank. Katten vinden deze geur echter nog onweerstaanbaarder dan die van kattekruid.

Zaai valeriaan in het voorjaar zet het zaaigoed in de platte bak. Het duurt ongeveer 3-4 weken alvorens het zaad kiemt. Als de zaailingen groot genoeg zijn om vast te nemen kunt u ze uit planten op 60 cm van elkaar. U kunt ook eind voorjaar, als de temperatuur boven de 9°C. blijft, rechtstreeks buiten zaaien in voorbereide grond. Dek het zaad niet af. Het is ook mogelijk om in de herfst vaste planten te scheuren en opnieuw te planten in voorbereide grond.

Zet valeriaan op een weldoordachte plaats, zodat u hem niet om de haverklap dient te verplanten. Pas opgegraven gebroken wortels verspreiden een verschrikkelijke geur, die echter katten aantrekt.

Plant valeriaan in de zon of halfschaduw, maar waar de wortels koel en vochtig kunnen blijven. Naast een vijver is een ideale plaats. Ook in de groente tuin kan hij goede diensten bewijzen, omdat de wortels die fosfor bevatten de activiteit van regenwormen stimuleert.

U kunt hem ook in een grote pot kweken, in de halfschaduw. Vergeet dan niet om hem regelmatig water te geven. Knip de plant na de bloei af om uitzaai te voorkomen. Gooi het knipsel op de composthoop, want ze zijn rijk aan mineralen.

Wortels die je wenst te drogen worden in de herfst van twee of driejarige planten opgegraven.

Echte valeriaan is waardplant voor de vlinders klein platlijfje Depressaria pulcherrimella, fijnmazige bladroller Pandemis dumetana en woudparelmoervlinder (Melitaea diamina).

Besproei de grond in uw tuin met een aftreksel van de wortels om regenwormen lokken.

Valeriaanwortels kunnen dan ook als lokaas in rattenvallen worden gebruikt als niet-chemisch alternatief voor gif.

Groenten groeien beter en hebben minder last van ziekten als er valeriaan tussen staat.

Katten zijn dol op valeriaan. Wilt u de katten een vast stekje geven in uw tuin, druppel dan een beetje etherische valeriaanolie op de grond. Zo laten ze de rest van uw tuin gerust.

Valeriaan poeder kan worden opgelost in water of vruchtensap. Je kunt het ook eten met wat yoghurt of vla.

Valeriaan bevat: looistoffen, alkaloïden, valeriaanzuur en valepotriaten.

Valeriaan wordt al zeer lang gebruikt als kalmerend en ontspannend middel. Al bij de Grieken en Romeinen werd valeriaan als krampstillend middel gebruikt. Het zou ook helpen tegen de pest.

Valeriaan is tevens licht pijnstillend, windverdrijvend en krampwerend. Het kan gebruikt worden bij slapeloosheid, prikkelbaarheid, angstigheid (eventueel met depressiviteit), prikkelhoest, spanningshoofdpijnen, hartkloppingen, paniekaanvallen, gevoelige darmen, migraine, menstruatiepijn, spanningsconstipatie en darmkrampen.

De wortels worden verwerkt tot tabletten, poeder, capsules of een tinctuur. Dat zijn veilige niet-verslavende middelen die nervositeit tegengaan en de slaap bevorderen.
De enige, statistisch significante, aangetoonde bijwerking is diarree. Verder zijn enkele gevallen van leverschade gemeld, evenals concentratieproblemen.