Romanesco Brassica oleracea convar. botrytis var. botrytis ook fractoli of torentjesbloemkool genoemd is een groente die hoort bij het geslacht kool uit de kruisbloemenfamilie (Brassicaceae).

Romanesco lijkt veel op bloemkool, maar door zijn fractale groeivorm die torentjes vormt is deze kool een decoratieve groente.
Net als bij de bloemkool is het hier ook de nog niet ontwikkelde bloemknoppen van de bloemstengel die gegeten wordt.

De torentjesbloemkool heeft zijn oorsprong in Italië, waar ze het in de 16^de eeuw "broccoli van Rome" noemden. Het is pas in de jaren 70 van vorige eeuw dat deze groente bekendheid verwierf in de rest van Europa en dus ook bij ons.

Romanesco teel je best op een voedselrijke grond met een goede structuur en die veel vocht bevat maar toch doorlatend is. Deze groente is uiterst gevoelig voor droogte maar verkiest wel een plaatsje waar dagelijks veel zonuren zijn. Hij heeft relatief veel ruimte nodig waardoor de opbrengst in verhouding nogal laag kan uitvallen. Dat moet je echter niet weerhouden om deze lekkere groente te telen.

In de moestuin kan je romansco rechtstreeks zaaien tussen mei en augustus, in een afgedekte bak of kas kan je dat doen tussen maart en september.

Zaai in goed losgemaakte grond, want de wortels hebben veel zuurstof nodig. Maak op een afstand van 60 x 60 cm kuiltjes van 0,5 cm diep, jeg daar je zaadje in en dek voorzichtig af met een beetje aarde. Houd zeker in het begin de grond rond de plant goed vochtig.

Geef tijdens de ganse groeiperiode voldoende water en houd de grond onkruidvrij. Dit voorkomt de aanwezigheid van ongedierte en het onkruid haalt dan ook geen vocht of voedingsstoffen uit de grond die bedoelt zijn voor uw groenten. Kijk de planten verder regelmatig na op aanwezigheid van ongedierte.

Om de bloemknop van roanesco mooi op kleur te houden moet je er voor zorgen dat de bladeren mooi opgericht blijven staan. Je kan er ook voor kiezen om twee of drie bladeren om te knakken zodat ze de kool netjes afdekken.

Duiven zijn een echte plaag voor de jonge planten, ze pikken aan de jonge bladeren en soms verorberen ze de hele plant. Ook konijnen en hazen doen zich graag tegoed aan de jonge planten.

Rupsaantastingen lépidoptère door o. a. het Groot koolwitje, Klein koolwitje, koolbladroller, kooluil en koolmot komen veelvuldig voor, deze vlinder leggen hun eitjes op de bladeren en een dag of 15 later mag je een invasie van rupsen verwachten. Daarnaast komt vaak aantasting voor van de koolvlieg Chortophila brassicae, de koolgalmug en de melige koolluis.

Teel bloemkool samen met biet, knoflook, ui, salie, tijm en rozemarijn.

als je op de bladeren of de stengel een soort wi poeder ziet, is dat heel waarschijnlijk het gevolg van echte meeldauw Peronospora parasitica.

De bacterieziekte Xanthomonas campestris veroorzaakt zwartnervigheid.

Je kan de romanesco oogsten als de groene torentjes stevig aanvoelen en heldergroen zijn. Gebruik een scherp mes om de kool van de stronk af te snijden. Je kunt de kool best direct na het oogsten klaar maken in een lekker gerecht, maar ook in de frigo kan een vers geoogste romanesco toch wel een weekje goed blijven. Romanesco die je in de supermarkt haalt kan je hooguit een dag of drie bewaren. Bij de groentenspeciaalzaak hebt ge meer kans op echt verse groenten.
Snij de stelen in kleine stukjes en verdeel de kool in roosjes om te blancheren gedurende 3 à 4 minuten, als je ze wilt invriezen.

Romanesco kan je op veel manieren gebruiken in de keuken. Hij wordt vaak gekookt (in heel weinig water), gestoofd (in olijfolie) of gestoomd, heerlijk bij vis. De torentjesbloemkool kan je gebruiken bij pastagerechten; even meekoken of blancheren is voldoende. Ook rauw kan je de kool gebruiken in gemengde salades of lauw in combinatie met olijven.

Hou je niet van de minder leuke geur bij het koken, dan kan je dat oplossen door een stukje brood in het kookvocht te doen.

Romanesco is een groente die heel veel goede eigenschappen heeft voor de gezondheid van het lichaam. Ze zitten vol met voedingsstoffen zoals vitamine C en K.

Chronische wonden zols bijvoorbeld doorligwonden kunnen sneller genezen door af te dekken met met de bladeren. Het sap van die bladeren heeft ook een antibacteriële werking, ze worden soms gebruikt tegen de salmonella bacterie.

Romanesco heeft een gunstig effect op de spijsvertering, helpt de bij de werking van de smaakpapillen, verlaagt het cholesterolgehalte en de bloedsuikerspiegel en normaliseert de bloeddruk.

Door regelmatig romanesco te eten wordt de immuniteit versterkt, het helpt overtollig vocht beter kwijt te geraken en helpt om kanker te bestrijden.

Enkele foto's

Romanesco

Een perfect in torentjes uitgegroeide kool.

Romanesco

een mooie kool nog in het blad

Romanesco

Een romanesco middendoor gesneden

Romanesco

Een romanesco in close up

Leuk om weten

Geschiedenis

Romanesco is al heel lang bekend maar is nog niet zo lang op de Europese markt te zien. Botanici noemen het een variëteit van bloemkool maar classificeren het niet als bloemkool.

Volgens wiskundigen zou de kool aan het einde van de derde eeuw gevormd zijn en zijn bizarre uiterlijk te danken hebben aan een 3D-ontwerp.

Volgens historische documenten is het mogelijk te achterhalen dat de kool al gekend was in de zesde eeuw voor Christus en de naam doet vermoeden dat het in Italië was en wel in de buurt van Rome.

Bekende rassen

Je kan verschillende rassen van romanesco vinden. Als je nog niet veel ervaring hebt met zelf romanesco te telen vind je hieronder de meest populaire rassen met wat uitleg.

Cavolfiore: een klassiek romanesco ras dat mooie groene torentjes geeft. Deze populaire koolsoort wordt veel geteeld in de moestuin en wordt alom gewaardeerd door zijn milde smaak.
Natalino: deze koolsoort kun je zowel rauw als bereid eten en heeft een uitgesproken smaak. De Natalino is bijzonder om te zien dankzij zijn opvallende kleur in limegroen.

Romanesco invriezen

Maak de bloemetjes los van de schoongemaakte bloemkolen (vries de stelen mee in). Blancheer ze gedurende 2 minuten. Koel ze in een ijsbad en laat ze uitlekken. Schik de bloemetjes naast elkaar op een dienblad. Plaats ze gedurende 3 uur in de diepvriezer. Verpak ze daarna in plastic zakken en stop ze weer in de diepvriezer.

weetje

vruchtwisseling is van groot belang bij de teelt van kolen.
zorg voor gezond plantgoed
dompel het plantgoed eventueel in een heermoesaftreksel.
vermeng kalk onder de grond alvorens uit te planten.
op vochtige slempgevoelige grond kun je beter kolen telen op verhoogde bedden.
niet uitplanten in koude grond -plant geurende kruiden in de buurt van kolen. Hierdoor worden schadelijke insecten misleid. Hyssop bijvoorbeeld zou het koolwitje meer aantrekken dan de kolen in de buurt. Selder naast bloemkool planten zou het koolwitje afweren.
zet geen tomaten, stokbonen of aardbeien in de buurt van kolen.
na de oogst geen plantenresten laten staan.
u kan de jonge planten ook in bodemloze potten planten die gevuld worden met een potgrond waaraan kalk is toegevoegd.
laat ook geen planten of onkruiden in de buurt van kolen groeien die tot de kruisbloemfamilie behoren: koolzaad, gele mosterd, veldkers, pinksterbloem, judaspenning, herderstasje. Sommige van deze planten worden ook als groenbemester gebruikt! Gebruik deze dus niet op het perceel waar je kolen gaat telen.

Leuk om weten

Taxonomische indeling

Bloemkool
planten in de moestuin waarvan de bloem niet afgedekt is.
Taxonomische indeling
Rijk	Plantae (Planten)
Stam	Embryophyta (Landplanten)
Klasse	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade	Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade	'nieuwe' tweezaadlobbigen
Clade	Malviden
Orde	Brassicales
Familie	Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)
Geslacht	Brassica (Kool)
Brassica oleracea convar. botrytis var. botrytis

Voedingswaarde

per 100 gram

25   Kcal
91,5 gr. water
4,99 gr. koolhydraten
2,42 gr. eiwit
2,48 gr. suikers
0,25 gr. vet
2,60 gr. vezels

Mineralen

16   mg. calcium, Ca
0,90 mg. ijzer, Fe
23,2 mg. magnesium, Mg
69,5 mg. fosfor, P
246  mg. kalium, K
19   mg. natrium, Na
0,80 mg. zink, Sn
0,10 mg. koper, Cu

Vitaminen

0,10 mg. B¹ (Thiamine)
0,10 mg. B² (Riboflavine)
0,22 mg. B⁶ (Pyrixodine)
47   µg. B¹¹ (Foliumzuur)
88   mg. C (Ascorbinezuur)

In andere talen

FRANÇAIS: Chou romanesco
DEUTSCH: Romanesco
ENGLISH: Roman broccoli
ITALIANO: Romanesco
PORTUGUÊS: Romanesco
ESPAÑOL: Romanesco o romicia
DANSK: Romanesco-broccoli
POLSKI:
NORSK:
SVENSKA:

Recepten

Varkensmignonnette met romanesco

Ingrediënten 4 personen

4 mignonettes
1 romanesco
1 sjalot
bieslook, fijn gehakt
1 handje walnoten
1 klontje boter
peper en zout

Bereiding

Snij de torentjes van de kool. Snipper de sjalot fijn. Hak de walnoten grof. Hak de bieslook.
Kook de kooltorentjes beetgaar in gezouten water.
Stoof het gesnipperde sjalotje in een flinke klont boter, doe er de gehakte walnoten bij en bak enkele minuten mee
Voeg er de beetgare romanescotorentjes bij en roer voorzichtig om. Breng op smaak met peper en zout en strooi er wat gehakte bieslook over.
Bak intussen in een pan de varkensmignonnettes 2 minuten aan elke kant in wat boter. Kruid met peper en zout. Lekker met tagliatelle of rijst.

Bron: Libelle-lekker

Romanesco met hazelnoten

Ingrediënten 4 pers.

50 gram hazelnoten
1 romanesco
15 gram platte peterselie
90 gram remia salata dressing
85 gram rucola

Bereiding

Verhit een koekenpan zonder olie of boter en rooster de hazelnoten in 6 min. goudbruin. Neem uit de pan, laat afkoelen op een bord en hak grof.
Snijd de romanesco in roosjes en kook in 6 min. beetgaar. Snijd ondertussen de peterselie fijn en meng door de dressing. Snijd de rucola grof.
Giet de romanesco af en laat goed uitlekken. Schep de nog warme groente om met de dressing en versgemalen peper, zo kunnen de smaken er goed intrekken. Schep vervolgens om met de rucola en bestrooi met de hazelnoten.

Albert Hein