De vleugelboon Psophocarpus tetragonolobus of goaboon is een plant uit de vlinderbloemenfamilie (Leguminosae). Het is een vaste, kruidachtige, kale slingerplant met 2-5 m lange scheuten. De plant vormt aan zijn wortels vlak onder de grond, horizontaal groeiende spilvormige knollen.

De bladeren zijn drietallig geveerd. Ze hebben 6-15 cm lange bladstelen, 2-5 cm lange spillen, en tot 5 mm lange, lancetvormige steunblaadjes. De deelblaadjes zijn breed-eivormig, gaafrandig, toegespitst, aan de basis afgerond, aan de onderkant klierachtig en 8 tot 15 x 4 tot 12 cm groot.

Aan de basis van de deelblaadjes zitten ook 3-5 mm lange, lancetvormige steunblaadjes. De tot 15 cm lange, trosachtige bloeiwijzen staan in de bladoksels.

De bloeiwijzen bestaan uit twee tot vijftien, 3 cm brede, rode, blauwe, lichtviolette of crèmekleurige bloemen.

De peulvruchten zijn hoekig en 6 tot 40 x 1,5 tot 4 cm groot. Ze hebben vier golvende, gekartelde, dunne, 5-15 mm brede vleugels.
De vruchten zijn kaal, ruw of glad en lichtgroen van kleur en soms violet gevlekt. Ze bevatten vijf tot veertig, tot 1 cm grote, afgeronde, zwarte, bruine, gele of witte zaden.

Tenzij u over een serre beschikt, is het praktisch niet haalbaar om hier vleugelboontjes te oogsten. Deze subtropische plant vraagt immers een constante temperatuur van 21 tot 27°C om vruchten voort te brengen.

Hebt u wel een serre en u kan er een temperatuur van minimum 21°C in houden dan kunt u het altijd eens proberen:

Maak een zo hoog mogelijk hekwerk in de serre of plaats boonstaken in rijen op 60 cm afstand van elkaar. Zaai eind maart of begin april rechtstreeks aan de voet van de boonstaken of langs het hekwerk. Leg rond de boonstaken 5 à 6 zaden of leg langs het hekwerk om de 15 à 20 cm 2 zaden, 3 à 4 cm diep.

In goede omstandigheden kan het zaad kiemen tussen 5 en 7 dagen. Vleugelboontjes zijn de snelst groeiende bonen soort die we kennen.

Houd het plantsoen vochtig maar niet te nat en onkruidvrij. Ook na het ontkiemen. Indien nodig kan je de scheuten leiden en aanbinden.

Van de vleugelboon zijn alle onderdelen eetbaar. De bonen worden gebruikt als een groente, maar de andere delen (bladeren, bloemen en knollen) zijn ook eetbaar. De boontjes kunen het best geoogst worden 2 à 3 maand na het planten als de peul een lengte heeft van ± 2,5 cm. Sommigen beweren dat de smaak van de bonen een beetje overeenkomt met die van asperges.

De bloemen worden meest gebruikt om rijst en gebak een kleurtje te geven. Terwijl de jonge bladeren klaargemaakt worden als ander bladgroente zoals spinazie.

De wortels kunnen gegeten worden als aardappelen, ze hebben een nootachtige smaak en bevatten meer eiwitten dan de aardappel. Met de zaden kan men bloem maken of een koffie-achtige drank.

Het is een belangrijke groente in Azië en Oost-Afrika. Hier komt deze soort waarschijnlijk ook oorspronkelijk vandaan.
In Nederland of België worden de peulvruchten verkocht in Chinese supermarkten.

Vleugelboontjes zitten boordevol ijzer en eiwitten. Het zijn dus ideale vleesvervangers. Ze bevatten ook veel vezels waardoor het eten beter verteerd wordt. De vezel, die behoort tot voedingscategorie onverteerbare nutriënten, voorkomt diabetes mellitus, kanker en hart- en vaatziekten.

Alle delen van de vleugelbonen zijn een bron van vitamine A, mineralen en veel andere vitaminen.

Leuk om weten

Geschiedenis

Vleugelboontjes zijn bij ons als groente niet zo goed gekend, en worden in hoofdzaak gebruikt als decoratieve eenjarige plant met eetbare peulen in de siertuin.

Leuk om weten

Taxonomische indeling

Vleugelboon
Jonge bonenplanten
Taxonomische indeling
Rijk	Plantea (Planten)
Stam	Embryophyta (Landplanten)
Klasse	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade	Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade	'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade	Fabiden
Orde	Fabales
Familie	Fabaceae (Vlinderbloemenfamilie)
Geslacht	Psophocarpus
Psophocarpus tetragonolobus

Voedingswaarde

per 100 gram

409   Kcal
8,34  gr. water
41,70 gr. koolhydraten
29,65 gr. eiwit
16,30 gr. vet
25,90 gr. vezels
                     

Mineralen

440   mg. calcium, Ca
13,44 mg. ijzer, Fe
179   mg. magnesium, Mg
451   mg. fosfor, P
977   mg. kalium, K
38    mg. natrium, Na
4,48  mg. zink, Sn
                     

Vitaminen

1,03 mg. B1 (Thiamine)
0,45 mg. B2 (Riboflavine)
3,09 mg. B3 (Niacine)
0,17 mg. B6 (Pyrixodine)
45   µg. B11 (Foliumzuur)
38,2 mg. C (Ascorbinezuur)
                     

In andere talen

• FRANÇAIS: Pois carré, Haricot ailé
• ENGLISH: Winged bean, Goabean
• DEUTSCH: Goabohne
• ITALIANO: Fagiolo alato
• PORTUGUÊS: Feijão voado
• ESPAÑOL: Haba coa alas

Recepten

Vleugelbonen en varkensvlees salade

Ingrediënten 4 - 6 pers.

• 8 vleugelboontjes in stukjes van 1 cm geblancheerd.
• 200 gr. lendestuk van varken
• 1 chilli, versnipperd

Dressing

• 1 eetlepel limoensap
• 2 eetlepels vissaus
• 2 eetlepels tamarinde water
• 1 eetlepel kokosnotenroom
• 1 eetlepel chilli jam
• 2 eetlepels palm suiker
• 1 red chilli, gehakt
• ½ eetlepel gefruitte rode sjalotten
• ½ eetlepel geplette geroosterde pinda's
• ½ eetlepel geroosterde gedroogde kokosnoot

Bereiding

1. Maak een dressing : Meng het limoensap, vissaus, tamarinde water, kokosmelk en chili jam in een kleine kom. Voeg de palmsuiker toe en meng goed tot de suiker is opgelost. Voeg de chilipeper, sjalotten, pinda's en kokos erbij. Meng goed en zet opzij.
2. Kook de varkenslende in een sauspan met een korreltje zout gedurende 20 minuten. Zet opzij om iets te laten afkoelen. Versnipper het varkensvlees fijn met je handen.
3. Plaats het gesnipperde varkensvlees en de vleugelboontjes in een kom. Voeg de dressing toe en meng alles goed dooreen. leg alles dan op een serveerschaal.
4. Indien gewenst, kan je nog toppen met extra gebakken sjalotjes, geroosterde kokos en chili bij het opdienen.

Roergebakken vleugelbonen met tomaat en knoflook

Ingrediënten 4 pers.

• ¼ kop plantaardige olie
• 6 teentjes look, fijn gesnipperd
• gedroogde rode chilipepers, naar smaak
• 500 gr. vleugelboontjes, in stukjes van 1cm
• ½ theelepel "Kosher" zout (grof zout)
• 1 grote tomaat, in blokjes
• 1 eetlepel sojasaus
• 1 theelepel geroosterde sesamolie

Bereiding

1. Verhit een wok of uw grootste koekenpan op maximale warmte. Doe er de olie in, en wanneer ze begint te glanzen voeg dan de knoflook en chili toe. Roerbak gedurende tien seconden, zonder te verbranden, en voeg onmiddellijk de vleugelbonen en zout bij.
2. Roerbak gedurende ongeveer 30 seconden, tot de bonen helderder van kleur worden.
3. Voeg de tomaten toe en roerbak ongeveer nog 30 seconden, totdat de tomaten net iets beginnen af te breken en een saus vormen . Haal van het vuur.
4. Roer de sojasaus en sesamolie erdoor. Proef, breng op smaak en serveer direct.